Świadek kwalifikowany (testis qualificatus), określany również mianem świadka urzędowego, to osoba uprawniona mocą swego urzędu kościelnego lub na podstawie delegacji udzielonej zgodnie z kanonami kościelnymi do asystowania przy zawieraniu przez nupturientów sakramentu małżeństwa. Świadkiem kwalifikowanym zawarcia małżeństwa jest przede wszystkim ordynariusz miejsca lub proboszcz. Może być nim również prezbiter lub diakon delegowany przez właściwego proboszcza lub biskupa (kan. 1108 par. 2).
Świadek kwalifikowany ma być obecny przy zawieraniu sakramentu małżeństwa, w tym kierować przebiegiem wyrażenia przez strony zgody małżeńskiej oraz przyjąć w imieniu całego Kościoła tę zgodę, konstytuującą małżeństwo (kan. 1108 par. 2). Świadek taki ważnie asystuje, o ile jego obecność jest czynna, to jest gdy pyta o zgodę małżeńską i odbiera oświadczenie o zgodzie w imieniu Kościoła (kan. 1108 par. 2). Jeśli świadek kwalifikowany nie wie, co dzieje się przy ołtarzu (np. ze względu na jakieś schorzenie czy inne zaburzenia), nie rozumie czy nie słyszy odpowiedzi nupturientów, asystencja jest nieważna (nie ma skutku). Obecność świadka musi być fizyczna.
Ordynariusz i proboszcz asystują ważnie przy zawieraniu małżeństwa od momentu objęcia swego urzędu w myśl przepisów prawa kościelnego. W przypadku biskupa diecezjalnego, objęcie urzędu następuje wraz z kanonicznym objęciem diecezji (zob. o przebiegu tego aktu kan. 382 par. 3). Administrator diecezji, zarządzający tymczasowo sprawami biskupstwa sede vacante, obejmuje urząd z chwilą wyboru przez kolegium konsultorów bądź kapitułę katedralną i złożenia wyznania wiary (zob. kanon 427 par. 2 i kan. 502).
Proboszcz obejmuje urząd za pomocą aktu kanonicznego objęcia parafii. Objęcie to następuje w obecności i pod kierownictwem ordynariusza miejsca albo delegowanego przez niego kapłana. Kanoniczne objęcie parafii może zastąpić dyspensa biskupa miejsca, podana do wiadomości parafii (kan. 527) fotowydrukimalik.pl .